Nederland op de fiets is prachtig en complex tegelijk

In de winter van 2022 fietste ik door de ruimtelijke ordening van Nederland. Ik maakte een video- en podcast serie voor BNR Nieuwsradio met als titel BNR Nieuw Nederland.

Mijn vertrek van de fietstocht was de zoektocht naar integraal beleid in de ruimtelijke ordening. Hoe kunnen we meerdere problemen in samenhang oplossen? Na mijn acht fietstochten trek ik de conclusie dat het kan, maar dat het veel samenwerking en goede wil vraagt van alle betrokkenen. En, dat de Haagse politiek er niet dwars doorheen gaat.

Bouwen in de randstad
In Den Haag en Rotterdam-zuid is geen enkel bouwplan eenvoudig. Den Haag heeft een nieuwe weg vanaf Delft aangelegd. Hiervoor moest er een extra waterberging komen voor de clusterbuien van de toekomst. Voor elke nieuwe woning of extra meter asfalt moet de stad nadenken over wateropslag en groen in de wijk. Dit kan alleen als gemeente, provincie, het waterschap en de bewoners goed samenwerken.

In Rotterdam-Zuid wil de gemeente woningen verduurzamen. Maar op Zuid zijn problemen en uitdagingen voor de bewoners altijd gestapeld. Mensen hebben niet slechts 1 uitdaging. En die uitdagingen raken de fundamenten van hun leven, en niet alleen die van hun huis.

Er is veel armoede en onveiligheid op straat. Met de bewoners moet je daarover praten, voordat het huis goed geïsoleerd kan worden. Dat vereist dus een brede integrale blik van de beleidsmakers.

De toekomst van de boer
Grofweg de helft van het Nederlandse landschap is een boeren bedrijf. De veestapel is verantwoordelijk voor veel stikstof-uitstoot. In Den Haag is er 25 miljard vrijgemaakt om boeren uit te kopen en de veestapel te laten krimpen. Dat lijkt simpel, zo makkelijk is het niet.

In de Peel en de Beemster leerde ik dat boeren niet zomaar willen stopen en dat de omgeving en de lokale gemeenschap niet van de boer af wil. Als er melkveehouders stoppen, komt er mais voor terug. Dat maakt het landschap eentoniger.

Met de oorlog in Oekraïne moeten we goed kijken naar onze eigen voedselzekerheid. Die kaart wordt nu gespeeld door de boeren. Het eerlijke verhaal is dat wij een zeer groot exportland zijn. Het kan dus wel wat minder. En toch moeten we oppassen met het tellen van staarten, zo leerde ik in de Beemster. Hier werken de boeren en de CONO kaasmakers aan een duurzame keten met stikstof-arme stallen. De Haagse politiek zit dit proces in de weg door het te versimpelen tot de eis van 30% minder vee in Nederland.

Demografie is zo simpel
In 2040 heeft Nederland 1,6 miljoen 80-plussers, twee keer zo veel als nu. De zorgvraag zal dus blijven stijgen, en het aanbod hierin is nu al tekort. Dit is dus een klassiek complex probleem omdat het samenhangt met vele andere uitdagingen in onze samenleving.

We weten dus dat de bevolking vergrijst, de zorgvraag neemt toe. Maar de arbeidsmarkt van zorgpersoneel wordt krapper. Dan moet de mantelzorger het dus oplossen. Met zoveel ouderen is dat welhaast onmogelijk. Daarnaast moeten alle kosten voor de ouderenzorg betaald worden, en dat terwijl de beroepsbevolking kleiner wordt. Demografie is zo simpel, maar je moet er wel naar handelen.

In Hilversum bouwde Habion een nieuw soort ouderenwoningen; een doorleefhuis. Hier wonen zorgbehoevenden en fitte ouderen bij elkaar. Dan kunnen ze elkaar helpen, en zijn ze niet meer eenzaam. De wet- en regelgeving staat die niet toe, maar de initiatiefnemer is hier dwars doorheen gegaan. Dat vereist visie en moed.

Ik fiets verder.
Vanaf de fiets is Nederland zo’n mooi land. Je ziet dat het land verandert, en na deze fietstocht begrijp ik de veranderingen ook beter. Volgend jaar zijn de provinciale statenverkiezingen. Alle reden om door te fietsen door Nieuw Nederland.

Ik ga door met dit project. Meld je dus vooral aan voor mijn nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.